AD¶

vim - Vi IMproved, bir programcýnýn metin düzenleyicisi

ÖZET¶

vim [seçenekler] [dosya ..]
vim [seçenekler] -
vim [seçenekler] -t etiket
vim [seçenekler] -q [hatadosyasý]

ex
view
gvim gview evim eview
rvim rview rgvim rgview

TANIM¶

Vim, Vi ile yukarýya doðru uyumlu olan bir metin düzenleyicisidir. Her tür düz metni düzenlemede kullanýlabilir. Özellikle programlarý düzenlemede yararlýdýr.

Vi üzerine yapýlmýþ birçok geliþtirme ve iyileþtirmeyi içerir: Çok düzeyli geri alma, çoklu pencereler ve arabellekler, sözdizim vurgulama, komut satýrý düzenleme, dosya adý tamamlama, çevrimiçi yardým, görsel seçim vb. Vim ve Vi arasýndaki deðiþikliklerin bir özeti için ":help vi_diff.txt" dosyasýna bir göz atýn.

Vim'i çalýþtýrýrken gerekli olan yardýmýn çoðu çevrimiçi yardým sisteminden elde edilebilir. Bunun için ":help" komutunu kullanabilirsiniz. Aþaðýda ÇEVRÝMÝÇÝ YARDIM bölümüne bakýn.

Genelde Vim tek bir dosyayý düzenlemek için þu komutla çalýþtýrýlýr:

vim dosya

Biraz daha açacak olursak:

vim [seçenekler] [dosyalistesi]

Eðer dosya listesi saðlanmamýþsa düzenleyici boþ bir arabellek açar. Bunun dýþýnda aþaðýdaki dört seçenekten bir tanesi de bir veya birden çok dosyayý düzenlemek için kullanýlabilir.

dosya ..

Dosya adlarýnýn bir listesi. Bunlardan ilki ekrana getirilip arabelleðe yüklenir. Ýmleç arabelleðin ilk satýrýnda konumlandýrýlýr. Diðer dosyalara ":next" komutu ile geçebilirsiniz. Adý tire ile baþlayan bir dosyayý düzenlemek için dosya listesinin baþýna "--" koyun.

-

Düzenlenecek dosya stdin'den okunur. Komutlar bir tty olmasý gereken stderr'den okunur.

-t {etiket}

Düzenlenecek dosya ve bu dosyanýn baþlangýç imleç konumu bir "etiket"e dayanýr, bir tür býraktýðýnýz konumu belirten bir ayraç gibi. Etiket dosyasýnda {etiket} aranýr, iliþkin dosya þu anki dosya olur ve iliþkin komut çalýþtýrýlýr. Bu genelde C programlarý için kullanýlýr, {etiket} bu durumda bir iþlev olabilir. Bunun sonucunda bu iþlevi içeren dosya o anki dosya olur ve imleç bu iþlevin baþlangýcýna konumlandýrýlýr. Ek bilgi için: ":help tag-commands".

-q [hatadosyasý]

Hýzlý düzelt kipinde baþlat [hatadosyasý] okunur ve ilk hata görüntülenir. Eðer [hatadosyasý] saðlanmazsa dosya adý 'errorfile' seçeneðinden alýnýr (öntanýmlý olarak Amiga için "AztecC.Err", diðer sistemlerde "errors.err"). Sonraki hatalara ":cn" komutu ile geçilebilir. Ek bilgi için: ":help quickfix".

Vim girilen komutun adýna göre deðiþik biçimde davranýr (çalýþtýrýlabilir hâlâ ayný dosya olarak kalabilir).

vim

"Normal" kip, standart çalýþma biçimi.

ex

Ex kipinde baþlat. "-e" deðiþkeni ile de baþlatýlabilir. Normal kipe ":vi" komutu ile geçilebilir.

view

Saltokunur kipte baþlat. Bu kipte dosya yazýmýna izin verilmez. "-R" deðiþkeni ile de baþlatýlabilir.

gvim gview

Grafik arabirim sürümü. Yeni bir pencere açar. "-g" deðiþkeni ile de baþlatýlabilir.

evim eview

Kolay kipte baþlatýlan grafik arabirim sürümü. Yeni bir pencere açar. "-y" deðiþkeni ile de baþlatýlabilir.

rvim rview rgvim rgview

Yukarýdaki ile ayný, ancak sýnýrlamalar içerir. Kabuk komutlarý çalýþtýrýlamaz veya Vim askýya alýnamaz. "-Z" deðiþkeni ile de baþlatýlabilir.

SEÇENEKLER¶

Seçenekler bir sýra gözetmeksizin dosya adlarýndan önce veya sonra kullanýlabilir. Herhangi bir deðiþken içermeyen seçenekler bir tirenin ardýnda sýralanabilir.

+[num]

Ýlk dosya için imleç "num" satýrýnda konumlandýrýlacaktýr. Eðer "num" eksikse imleç en son satýrda baþlar.

+/{dizge}

Ýlk dosya için imleç {dizgi}'nin ilk eþleþmesinin olduðu satýrda konumlandýrýlacaktýr. Kullanýlabilir arama dizgileri için ":help search-pattern" yazýn.

+{komut}

-c {komut}

Ýlk dosya okunduktan sonra {komut} çalýþtýrýlýr. {komut} bir Ex komutu olarak iþletilir. Eðer {komut} boþluk içeriyorsa çift týrnak içerisine alýnmalýdýr (bu kullanýlan kabuða baðlýdýr). Örnek: vim "+set si" main.c
Not: 10 taneye kadar "+" veya "-c" komutu kullanabilirsiniz.

-S {dosya}

Ýlk dosya okunduktan sonra {dosya} kaynak alýnýr. -c "source {dosya}" bu komutun eþdeðeridir. {dosya}, '-' ile baþlayamaz. Eðer {dosya} saðlanmazsa "Session.vim" kullanýlýr (yalnýzca -S son deðiþken olarak kullanýldýðýnda iþe yarar).

--cmd {komut}

"-c" komutu gibi, ancak komut herhangi bir vimrc dosyasýný iþletmeden önce çalýþtýrýlýr. "-c" komutundan baðýmsýz olarak bu komutlardan 10 taneye kadar çalýþtýrabilirsiniz.

-A

Eðer Vim saðdan sola yazýlan dosyalarý ve Arapça klavye dizilimini kullanabilmesi için ARAPÇA desteði ile derlenmiþe bu seçenek Vim'i Arapça kipinde baþlatýr ('arabic' seçeneði açýlýr). Aksi durumda Vim hata verip çýkar.

-b

Ýkili kip. Bir çalýþtýrýlabiliri veya ikili dosyayý düzenlemeye olanacak saðlayacak birkaç seçenek ayarlanýr.

-C

Uyumlu kip. 'compatible' seçeneðini ayarlar. Bu kipte Vim bir .vimrc dosyasý var olsa bile genelde Vi gibi davranýr.

-d

Karþýlaþtýrma kipinde baþlat. Bir, iki, üç veya dört adet dosya adý deðiþkeni olmalýdýr. Vim bütün dosyalarý yan yana açar ve aralarýndaki deðiþiklikleri gösterir. vimdiff(1) gibi çalýþýr.

-d {aygýt}

{aygýt}'ý bir uçbirim olarak kullanmak için açar. Yalnýzca Amiga'da çalýþýr. Örnek: "-d con:20/30/600/150".

-D

Hata ayýklama kipi. Bir betiðin ilk komutunu çalýþtýrýrken hata ayýklama kipine geçer.

-e

Vim'i Ex kipinde baþlatýr, "ex" çalýþtýrýlabiliri ile ayný iþlevi görür.

-E

Vim'i geliþtirilmiþ Ex kipinde baþlatýr, "exim" çalýþtýrýlabiliri ile ayný iþlevi görür.

-f

Önplan. Grafik arabirim sürümü için Vim baþladýðý kabuktan ayrýlmayacak ve kendisini çatallamayacaktýr. Amiga'da, Vim yeni bir pencere açmak için yeniden baþlatýlmaz. Bu seçenek Vim düzenleme oturumunun bitmesini bekleyecek bir program tarafýndan baþlatýldýðýnda kullanýlmalýdýr (örn. mail). Amiga'da ":sh" ve ":!" komutlarý çalýþmayacaktýr.

--nofork

Önplan. Grafik arabirim sürümü için Vim baþladýðý kabuktan ayrýlmayacak ve kendisini çatallamayacaktýr.

-F

Eðer Vim saðdan sola yazýlan dosyalarý ve Farsça klavye dizilimini kullanabilmesi için FKMAP desteði ile derlenmiþse, bu seçenek Vim'i Farsça kipinde baþlatýr ('fkmap' ve 'rightleft' seçenekleri açýlýr). Aksi durumda Vim hata verip çýkar.

-g

Eðer Vim grafik arabirim desteði ile derlenmiþse bu seçenek grafik arabirimi çalýþtýrýr. Eðer grafik arabirim desteði eklenmemiþse Vim hata verir ve çýkar.

-h

Komut satýrý deðiþkenleri ve seçenekleri üzerine biraz yardým saðlar. Bu komuttan sonra Vim çýkar.

-H

Eðer Vim saðdan sola yazýlan dosyalarý ve Ýbranca klavye dizilimini kullanabilmesi için RIGHTLEFT desteði ile derlenmiþse, bu seçenek Vim'i Ýbranca kipinde baþlatýr ('hkmap' ve 'rightleft' seçenekleri açýlýr). Aksi durumda Vim hata verir ve çýkar.

-i {viminfo}

Öntanýmlý "~/.viminfo" dosyasý yerine kullanýlacak olan viminfo dosyasýný belirtmek için kullanýlýr. Bu komut ayný zamanda viminfo kullanýmýný atlamak için de kullanýlabilir. Bunun için dosya adý yerine "NONE" vermeniz yeterlidir.

-L

-r ile ayný.

-l

Lisp kipi. Bu deðiþken 'lisp' ve 'showmatch' seçeneklerini açar.

-m

Dosya yazma seçeneði kapalýdýr. ´write' seçeneðini sýfýrlar. Arabelleði hâlâ deðiþtirebilirsiniz, ancak dosyayý yazmak olanaklý deðildir.

-M

Deðiþikliklere izin verilmez. 'modifiable' ve 'write' seçenekleri kapatýlýr, böylece deðiþiklik yapýlamaz ve dosyalar yazýlamaz. Bu seçenekleri yeniden açýp deðiþiklik yapmayý etkinleþtirebilirsiniz.

-N

Uyumsuz kip. 'no-compatible' seçeneðini sýfýrlar. Bu seçenekle birlikte Vim biraz daha düzgünce çalýþýr, ancak bir .vimrc dosyasý olmamasýna raðmen Vi ile daha az uyumludur.

-n

Bir takas dosyasý kullanýlmaz. Çökme sonrasý kurtarma olanaklý olmayacaktýr. Eðer çok yavaþ bir ortamda dosya çalýþýyorsanýz (örn. disket) yararlý olabilir. ":set uc=0" ile de yapýlabilir. Geri almak için ":set uc=200" yapýn.

-nb

NetBeans için bir düzenleyici sunucusu olur. Ayrýntýlar için belgelere bakýn.

-o[N]

N sayýda pencereyi üst üste açar. N verilmezse, her dosya için bir pencere açar.

-O[N]

N sayýda pencereyi yan yana açar. N verilmezse, her dosya için bir pencere açar.

-p[N]

N sayýda sekme açar. N verilmezse, her dosya için bir sekme açar.

-R

Saltokunur kip. ´readonly' seçeneði açýlýr. Arabelleði hâlâ deðiþtirebilirsiniz, ancak yanlýþlýkla dosyanýn üzerine yazmaktan sizi korur. Dosyanýn üzerine yazmak istemiyorsanýz, Ex komutuna bir ünlem imi ekleyin, örn. ":w!". -R seçeneði ayný zamanda -n seçeneðini de uygular (yukarýda bakýn). ´readonly' seçeneði ":set noro" ile sýfýrlanabilir. Ek bilgi için: ":help 'readonly'".

-r

Takas dosyalarýný içerdikleri kurtarma bilgilerini gösterecek biçimde listeler.

-r {dosya}

Kurtarma kipi. Çökmüþ bir düzenleme oturumunu takas dosyasýný kullanarak kurtarýr. Takas dosyasý dosya ile ayný ada iye olup sonuna ".swp" eklenmiþtir. Ek bilgi için: ":help recovery".

-s

Sessiz kip. Yalnýzca "Ex" olarak baþlatýldýðýnda veya "-e" seçeneði "-s" seçeneðinden önce verildiðinde çalýþýr.

-s {betikgir}

{betikgir} betik dosyasý okunur. Dosyadaki karakterler onlarý siz girmiþsiniz gibi kabul edilir. Aynýsý ":source! {betikgir}" komutu ile de gerçekleþtirilebilir. Eðer dosyanýn sonuna düzenleyici çýkmadan önce gelinirse, sonraki karakterler klavyeden okunur.

-T {uçbirim}

Vim'e kullandýðýnýz uçbirimin adýný söyler. Yalnýzca kendiliðinden okunamazsa gereklidir. Vim'in tanýdýðý bir uçbirim olmalýdýr veya termcap veya terminfo dosyasýnda tanýmlý olmalýdýr.

-u {vimrc}

Ýlklendirme için {vimrc} dosyasýndaki komutlarý kullan. Diðer tüm ilklendirmeler atlanýr. Bunu özel türde dosyalarý düzenlemek için kullanýn. Dosya adý olarak "NONE" verilirse tüm özelleþtirmeler atlanýr. Ek bilgi için vim içinde ":help initialization" bölümüne bakýn.

-U {gvimrc}

Grafik arabirim ilklendirmesi için {gvimrc} dosyasýndaki komutlara bakýn. Diðer tüm grafik arabirim ilklendirmeleri atlanýr. Dosya adý olarak "NONE" verilirse tüm özelleþtirmeler atlanýr. Ek bilgi için vim içinde ":help gui-init" bölümüne bakýn.

-V[N]

Sözlü anlatým. Hangi dosyalarýn kaynak alýndýðýný ve viminfo dosyasýndan nelerin okunduðunu yazdýrýr. 'verbose' için isteðe baðlý N seçeneði kullanýlabilir. Öntanýmlý sayý 10'dur.

-v

Vim'i "vi" yazarak baþlatýrmýþ gibi Vi kipinde baþlatýr. Bu yalnýzca çalýþtýrýlabilir "ex" olduðunda bir iþe yarar.

-w {betikçýk}

Girdiðiniz tüm karakterler siz Vim'den çýkana deðin {betikçýk} dosyasýnda saklanýr. Bu "vim -s" veya ":source" komutu ile kullanýlacak bir betik yaratmaya yarar. Eðer {betikçýk} dosyasý varsa karakterler dosyaya eklenir.

-W {betikçýk}

-w gibi, ancak var olan bir dosyanýn üzerine yazar.

-x

Dosya yazarken þifreleme kullanýr. Bir þifre girmeniz istenecektir.

-X

X sunucusuna baðlanmaz. Vim'in uçbirimde baþlama süresini azaltýr ancak pencere baþlýðý ve pano kullanýlamaz.

-y

Vim'i "evim" veya "eview" yazarak baþlatýrmýþ gibi kolay kipte baþlatýr. Vim'i diðer týkla ve yaz düzenleyicileri gibi çalýþtýrýr.

-Z

Kýsýtlý kip. Program "r" yazarak baþlatýlmýþ gibi davranýr.

--

Seçeneklerin bittiðini belirtir. Bundan sonraki deðiþkenler artýk bir dosya adý olarak iþletilir. Ayný zamanda '-' ile baþlayan bir dosyayý tanýtmak için de kullanýlabilir.

--echo-wid

Yalnýzca GTK grafik arabirimi: Pencere numarasýný stdout'a yankýla.

--help

Yardým iletisini yazdýrýr ve çýkar, "-h" gibi.

--literal

Dosya adý deðiþkenlerini gerçek anlamda iþlet, joker karakterlerini geniþletme. Bunun kabuðun karakterleri kendiliðinden geniþlettiði Unix'te bir etkisi bulunmamaktadýr.

--noplugin

Eklentileri yükleme. "-u NONE" da ayný iþlevi görür.

--remote

Bir Vim sunucusuna baðlan ve geri kalan deðiþkenlerde belirtilen dosyalarý düzenle. Eðer bir sunucu bulunamazsa bir uyarý verilir ve dosyalar þu anki Vim'de düzenlenir.

--remote-expr {ifade}

Bir Vim sunucusuna baðlan ve {ifade}'yi deðerlendirip sonucu stdout'a yazdýr.

--remote-send {anahtarlar}

Bir Vim sunucusuna baðlan ve ona {anahtarlar} gönder.

--remote-silent

--remote gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyarý vermez.

--remote-wait

--remote gibi, ancak Vim dosyalar düzenlenene kadar çýkmaz.

--remote-wait-silent

--remote-wait gibi, ancak bir sunucu bulunamazsa uyarý vermez.

--serverlist

Bulunabilecek bütün Vim sunucularýný listeler.

--servername {ad}

{ad}'ý bir sunucu adý olarak kullanýr. Bir --remote deðiþkeni ve baðlanacaðý sunucunun adý ile kullanýlmadýðý sürece þu anki Vim için kullanýlýr.

--socketid {id}

Yalnýzca GTK grafik arabirimi: GtkPlug mekanizmasýný kullanarak gvim'i baþka bir pencerede çalýþtýr.

--version

Sürüm bilgisini yazdýrýr ve çýkar.

ÇEVRÝMÝÇÝ YARDIM¶

Vim içinde ":help" yazarak baþlayýn. Belirli bir konu üzerine yardým almak için ":help subject" yazýn. Örneðin: "ZZ" komutu üzerine bilgi almak için ":help ZZ" yazýn. <Tab> ve CTRL-D kullanarak konularý tamamlayýn (":help cmdline-completion"). Bir konumdan diðerini atlamak için etiketler mevcuttur (bir tür köprü gibi), ek bilgi için ":help"). Tüm belgelendirmeyi bu biçimde okuyabilirsiniz, örneðin: ":help syntax.txt". ":help syntax.txt".

DOSYALAR¶

/usr/share/vim/vim91/doc/*.txt

Vim belgelendirme dosyalarý. Tüm listeyi görmek için ":help doc-file-list" yazýn.

/usr/share/vim/vim91/doc/tags

Belgelendirme içinde veri bulmak için kullanýlan etiketler dosyasý.

/usr/share/vim/vim91/syntax/syntax.vim

Sistem geneli sözdizim ilklendirmeleri.

/usr/share/vim/vim91/syntax/*.vim

Programlama dilleri için sözdizim dosyalarý.

/usr/share/vim/vimrc

Sistem geneli Vim ilklendirmeleri.

~/.vimrc

Sizin kiþisel Vim ilklendirmeleriniz.

/usr/share/vim/gvimrc

Sistem geneli gvim ilklendirmeleri.

~/.gvimrc

Sizin kiþisel gvim ilklendirmeleriniz.

/usr/share/vim/vim91/optwin.vim

":options" komutu için kullanýlan betik, görsel seçenek ayarlarý.

/usr/share/vim/vim91/menu.vim

gvim için sistem geneli menü ilklendirmeleri.

/usr/share/vim/vim91/bugreport.vim

Hata raporu oluþturmak için kullanýlan betik. Ek bilgi için: ":help bugs".

/usr/share/vim/vim91/filetype.vim

Dosya türünü adýndan tanýyan betik. Ek bilgi için: ":help 'filetype'".

/usr/share/vim/vim91/scripts.vim

Dosya türünü içeriðinden tanýyan betik. Ek bilgi için: ":help 'filetype'".

/usr/share/vim/vim91/print/*.ps

PostScript yazdýrmasý için kullanýlan dosyalar.

En güncel bilgiler için VÝM ana sayfasýný ziyaret edin:
<URL:http://www.vim.org/>

AYRICA BAKINIZ¶

vimtutor(1)

YAZAR¶

Vim'in büyük çoðunluðu Bram Moolenaar tarafýndan baþkalarýnýn kayda deðer yardýmlarýyla yazýlmýþtýr. Ek bilgi için Vim içinde ":help credits" yazýn.
Vim Stevie tabanlýdýr, yazarlarý: Tim Thompson, Tony Andrews ve G.R. (Fred) Walter. Orijinal koddan geriye pek bir þey kalmadýðýný söylemek yanlýþ olmaz.

HATALAR¶

Bilinen hatalarýn bir listesi için ":help todo" yazýn.

Unutmayýn ki, baþkalarý tarafýndan hata olarak deðerlendirilebilecek konularýn bir çoðu Vi'nin davranýþlarýna sadýk kalýnmasý nedeniyle vardýr. Yine de bazý þeylerin "Vi bunu deðiþik biçimde yapýyor" diye hata olabileceðini düþünüyorsanýz, "vi_diff.txt" dosyasýný dikkatle okuyun (veya Vim içinde :help vi_diff.txt yazýn. Ek olarak 'compatible' ve 'cpoptions' seçeneklerine de bakabilirsiniz.